Blog

De Innerlijke Criticus:

Van Oordelende Otte naar Compassie

– 10 dec 2024

De innerlijke criticus – we kennen die allemaal. Het stemmetje in je hoofd dat zich vaak negatief uitlaat over anderen, situaties én vooral over onszelf. Het vertelt je wat je niet goed genoeg doet, dat je moet veranderen, harder moet werken of beter moet presteren.

Grappig genoeg vroeg iemand mij gisteren of mijn innerlijke criticus een naam had. Bij deze heb ik die gedoopt tot: Oordelende Otte. Het is een ongenode gast die vaak opduikt wanneer ik in een periode van persoonlijke groei zit, en die krijgt het voor elkaar om me onzeker te maken, te verlammen of zelfs uit balans te brengen. In deze blog wil ik mijn ervaring delen over hoe ik de innerlijke criticus herken, hoe ik ermee omga, en hoe lichaamsgerichte praktijken zoals Shiatsu, Ademwerk en Yoga mij helpen om weer in mijn kracht te komen. Een tipje van de sluier: toestaan, omarmen en erdoorheen bewegen/voelen.

Wat is de Innerlijke Criticus?

De innerlijke criticus is een psychologisch concept dat verwijst naar de stem in je hoofd die je constant beoordeelt, bekritiseert of ondermijnt. Deze stem ontstaat vaak door opvoeding, culturele normen of persoonlijke ervaringen, en is bedoeld als een beschermingsmechanisme. In sommige gevallen kan de innerlijke criticus je aansporen om te streven naar groei en verbetering, maar wanneer deze stem te dominant wordt, kan die doorslaan in perfectionisme, angst of overmatige zelfkritiek. Het kan het gevoel geven dat je nooit goed genoeg bent, waardoor je jezelf voortdurend in twijfel trekt.

Oordelende Otte: Een Ongenode Gast

Sinds de laatste keer dat ik schreef, is er veel gebeurd in mijn persoonlijke ontwikkeling. In november organiseerde ik mijn eigen droomretraite FALLING INTO PEACE samen met Saara van Alysa Yoga, en sindsdien ben ik twee keer op retraite geweest: één keer voor een plantmedicijnweekend in Duitsland en één keer voor een bhakti yoga retraite op de Veluwe. Deze hoge retraite-dichtheid was niet zo gepland, maar het kwam op mijn pad en ik besloot erop in te gaan.

Tijdens het plantmedicijnweekend, waar ik mijn intentie had gezet om meer te leren over onvoorwaardelijke liefde, werd ik opnieuw geconfronteerd met mijn innerlijke criticus. Oordelende Otte was daar, niet als een vreemdeling, maar als een oude bekende die ik inmiddels goed kende. Otte en ik hadden al eerder een helse reis ondernomen tijdens mijn verblijf bij The Temple of the Way of Light in de Peruaanse Amazone vorig jaar. Ondanks dat het een bekende is, was het nog steeds een uitdaging om met die op reis te gaan. Ondanks de destijds ontvangen aanmoedigingen (die weer van Boeddha komen) om de innerlijke criticus te verwelkomen en er zelfs een kopje thee mee te drinken, kon ik Otte in eerst instantie maar moeilijk omarmen.

Het Verhaal van Boeddha en Mara: Een Oproep tot Acceptatie

Het idee om de innerlijke criticus te “bevrienden” klinkt misschien vreemd, maar dit advies komt uit een verhaal dat ik vorig jaar in The Temple leerde kennen. Het is het verhaal van Boeddha en Mara. Mara, de demon van twijfel, angst en verlangen – in feite, symbool voor de innerlijke criticus – probeerde Boeddha te verleiden en uit balans te brengen toen hij onder de Bodhiboom zat op zoek naar verlichting. Maar Boeddha deed iets heel bijzonders: in plaats van te vechten tegen Mara, legde hij zijn hand op de aarde en erkende hij Mara’s aanwezigheid. Boeddha verwelkomde de demon, en zelfs toen hij uiteindelijk verlichting bereikte, bleef Mara soms weer terugkeren. Maar in plaats van Mara als een vijand te zien, nodigde Boeddha hem uit voor thee.

Ik moest aan dit verhaal denken toen ik onlangs opnieuw geconfronteerd werd met mijn eigen innerlijke criticus. In plaats van te proberen Otte te verslaan, besloot ik die ruimte te geven om aanwezig te zijn. Wat ik ontdekte, is dat door diens aanwezigheid te erkennen en te accepteren, ik niet langer in een gevecht hoefde te staan. Dit bleek de eerste stap naar een vriendschappelijke relatie met mijn innerlijke criticus.

Herken je Innerlijke Criticus

De innerlijke criticus manifesteert zich op verschillende manieren. Misschien herken je het wel: dat stemmetje dat altijd zegt dat je niet genoeg doet, dat je niet goed genoeg bent, of dat je faalt. Het kan subtiel zijn, of juist heel luid. En het houdt niet op. Gedachten als “Ik moet harder werken”, “Ik ben niet goed genoeg”, “Ik kan het niet”, of “Ik verdien dit niet” blijven wellicht door je hoofd razen. Oorzaak hiervan kunnen angst, onzekerheid, trauma, kritische opvoeders, controledrang of zelfs perfectionisme zijn – allemaal aspecten die ik herken bij de mensen die ik begeleid in mijn praktijk.

De Innerlijke Criticus als Spiegel en Leraar

De afgelopen weken werd zelf ik vrijwel continu geplaagd door mijn Oordelende Otte. Ik zal eerlijk bekennen: het was afzien. Het begon allemaal tijdens het plantmedicijnweekend, waar ik geconfronteerd werd met mijn interne kritiek. Normaal gesproken gebeurt dit op een onbewust niveau, waardoor ik de aanwezigheid en invloed van Otte niet altijd direct opmerk. Maar nu stond Otte volop in mijn gezichtsveld. Niet meer te ontkennen. Ik werd me intens bewust van diens constante aanwezigheid en de negatieve invloed die die had op mijn gedachten en gevoelens. Het leek wel een oneindige stroom van gedachten die maar doorgingen. Bovendien was de externe kritiek die ik op anderen projecteerde in werkelijkheid vooral mijn eigen interne kritiek. Deze stem richtte zich op de delen van mezelf die ik niet mocht toestaan of die ik niet onvoorwaardelijk kon omarmen – de aspecten van mezelf die ik als onacceptabel beschouwde of waar ik niet van kon houden.

Afgelopen weekend was ik op de yogaretraite en ook daar werd ik weer geplaagd door Oordelende Otte. De angsten over niet goed genoeg zijn, financiële zorgen, en het gevoel dat ik ‘het’ niet verdien, staken de kop op. Belemmerende overtuigingen kwamen steeds weer naar boven. Tijdens een stiltewandeling begon het me te dagen: ik probeerde mezelf eruit te denken, mijn angsten weg te denken. Maar dat gaat niet. Rationeel weet ik dat ik goed genoeg ben, financieel in orde ben en dat ik ‘het’ verdien. Toch voelde ik het niet op een diepere laag. En je kan je gevoel niet rechtpraten. Wat je wel kunt doen, is het erkennen, het toestaan en het volledig doorvoelen. Dat is waar mijn werk over gaat.

Dat is precies wat ik met Shiatsu, Ademwerk en Yoga probeer te bewerkstelligen voor mijn cliënten. Zoals Michael Brown in zijn boek The Presence Process herhaaldelijk stelt: “The only way out is through” en “DROP THE STORY”. Laat het verhaal los van: “Ik ben niet goed genoeg, want… ik verdien dit niet, want… ik heb pijn, want…” En voel de fysieke sensaties en de emoties die daaronder liggen. In mijn geval was dat de angst zelf. Ik voelde de angst, omarmde haar, liet haar er zijn, en hield mezelf vast zoals ik een bang kindje zou vasthouden. Daar kwam de eerste verlichting. De volgende stap was om de pijn die gepaard ging met die angst te voelen. In mijn geval was dat de lage rugpijn die twee jaar geleden begon. Het was het begin van een lang, zowel frustrerend als mooi proces naar binnen, naar delen van mij die diep verborgen lagen en waar ik niet gemakkelijk of graag naartoe ga. Maar daar mocht steeds weer een laagje vanaf vallen, tot het gisteren leek open te breken.

De Invloed van de Innerlijke Criticus op Lichaam en Geest

Oordelende Otte had niet alleen invloed op mijn gedachten, maar ook op mijn lichaam. Tijdens de afgelopen weken merkte ik dat de innerlijke criticus zich niet alleen uit in mijn gedachten, maar ook in fysieke spanningen. Ik voelde bijvoorbeeld constante spanning in mijn schouders, een knoop in mijn buik en een strak diafragma. Toen ik verder ging met mijn eigen Ademwerk beoefening, merkte ik dat mijn ademhaling oppervlakkig was en dat ik moeite had met diep inademen. Ik merkte op dat ik me niet volledig kon ontspannen, en dat dit te maken had met de innerlijke kritiek die ik mezelf oplegde. 

Tijdens Shiatsu- en Ademwerksessies merk ik vaak dat veel van mijn cliënten vergelijkbare lichamelijke spanningen ervaren als gevolg van hun innerlijke criticus – vooral in gevallen van overspannenheid, burn-out, depressie, laag zelfbeeld, angststoornissen. Gedachten van zelftwijfel, perfectionisme of angst kunnen zich letterlijk vastzetten in het lichaam. Deze mentale spanning en fysieke ongemakken vinden hun oorzaak vaak in emotionele blokkades. De kracht van Shiatsu en Ademwerk ligt in het feit dat het je helpt om deze blokkades los te laten en meer ontspanning te creëren in je lichaam en geest.

De Kracht van Voelen: Het Doorbreken van Oude Pijn

Terug naar het moment waarop het gisteren leek open te breken. Aan het einde van de yogales lag ik in een zachte twist en voelde ik de fysieke beperking en pijn in mijn onderrug. Toen kwam de onderliggende pijn als een vlaag omhoog, en ik liet het komen. Ik gaf me volledig over aan de intensiteit ervan. Het voelde als een bodemloze put van pijn en verdriet die zich voor mijn ogen opende, en ik gaf me eraan over. Ik heb het gevoeld tot aan de bodem, gaf het mijn volledige, onvoorwaardelijke aandacht en liefde. Het was intens en diep. Maar daarna kwam er opluchting, ruimte en ontspanning. Mijn onderrug? Die voelt lichter, al ga ik niet beweren dat de pijn (al) weg is, want het lichaam bestaat uit trage materie die tijd nodig heeft om te reageren op energetische verschuivingen en emotionele releases. Maar ik kan je wel vertellen dat het totaal anders voelt, dat er iets in beweging is gezet. En ik voel me 30 kilo lichter. De vicieuze cirkel van angstige gedachten is doorbroken en ik sta weer (meer) in mijn centrum.

Dit brengt me terug bij de innerlijke criticus die me probeerde te beschermen van deze oude pijn die ergens diep in mij lag opgeslagen. Wat de pijn precies betekende? Ik weet het niet, en het mooie is: dat hoeft ook niet. Lichaamsgericht werken – zoals met Shiatsu, Ademcoaching en Yoga – gaat precies over dat: het lichamelijke, somatische, viscerale. Het hoeft niet (altijd) in mentale concepten te worden gevat. De verleiding om het intellectueel te begrijpen ligt altijd op de loer, maar als je dat doet, loop je het risico om niet echt te voelen. Het gaat erom de pijn en emoties volledig te ervaren, zonder ze in een verhaallijn te stoppen. Enkel voelen, zonder oordeel of verklaring. Dat is de essentie van het proces.

Hoe Shiatsu en Ademwerk Kunnen Helpen bij de Innerlijke Criticus

De praktische oplossing die ik heb gevonden voor het verwelkomen van de innerlijke criticus, is door middel van lichaamsgericht werken, zoals Shiatsu en Ademwerk. Tijdens een Shiatsu-sessie focus ik me op de energetische blokkades die ontstaan door de spanningen die de innerlijke criticus veroorzaakt. Gerichte aanraking helpt om die spanning los te laten, waardoor er weer ruimte komt om lichaam en geest in balans te brengen.

Ademwerk is een essentieel hulpmiddel in dit proces. Door bewust verbonden en diep adem te halen, leer je de grip van de innerlijke criticus los te laten en ruimte te scheppen voor mildheid en compassie. Tijdens een Ademwerksessie begeleid ik je in het verbinden met je ademhaling, waardoor je dieper contact maakt met je emoties. Samen richten we ons op diepe, vloeiende ademhalingen die spanning in het middenrif en de buik helpen loslaten, zodat je meer ruimte en ontspanning in je lijf en hoofd kunt ervaren.

De Wegwijzer: Van Zelfkritiek naar Zelfcompassie

De moraal van mijn verhaal is simpel, maar krachtig: erken jouw innerlijke criticus en voel wat eronder zit. Die innerlijke stem die zich vaak laat gelden in momenten van twijfel, angst en onzekerheid, is niet iets om te veroordelen of te negeren. Integendeel, het is essentieel innerlijk werk om deze criticus te omarmen, te begrijpen en te bevrienden. Door bewust te werken met je innerlijke criticus, door je emoties te doorvoelen en door compassie te oefenen, voel je je steeds meer in je kracht staan. En dat is iets waar ik ook mijn cliënten mee help: ze ondersteunen in het vinden van balans, ruimte en zachtheid door middel van Shiatsu en Ademwerk.

Het gaat niet om kracht en doorzettingsvermogen, zoals we vaak denken, maar om compassie. Compassie voor jezelf, voor de delen die in de schaduw staan en die zich niet altijd in het volle licht van de liefde en acceptatie mogen tonen. Deze criticus is namelijk vaak diepgeworteld, gevormd door je ervaringen, je overtuigingen en de manier waarop je met jezelf omgaat. Het is subtiel en het vraagt nuance om te begrijpen hoe deze criticus werkt. Wat zijn de oorsprongen? Welke onbenoembare angsten liggen eronder? Wat heb jij geleerd over jezelf en wat mag losgelaten worden? Het vraagt moed om echt te voelen wat eronder zit. En die moed is precies wat je nodig hebt om je verder te ontwikkelen en te helen. Het is precies daar, onder de lagen van angst, onzekerheid en zelfkritiek, waar de ruimte voor groei ligt.

De innerlijke criticus is vaak niet enkel een obstakel, maar ook een gids. Die wijst je op de plekken waar je nog niet volledig kunt omarmen wie je bent, de delen van jezelf die nog aandacht nodig hebben. Door met compassie en geduld naar deze stem te luisteren, kun je de weg naar persoonlijke groei en transformatie verder bewandelen. De vicieuze cirkel van zelfkritiek kan plaatsmaken voor een krachtige cyclus van zelfliefde, waarin de criticus uiteindelijk niet meer als vijand, maar als vriend gezien wordt, die je helpt om jezelf beter te begrijpen en je volle potentie te ontdekken. Het gaat niet om het elimineren van deze stem, maar om het creëren van ruimte voor andere, vriendelijkere stemmen in je leven – zoals die van zelfcompassie, acceptatie en liefde.

Praktische Tips om de Innerlijke Criticus te Bevrienden

Wil je ook leren omgaan met je innerlijke criticus? Hier zijn enkele tips die je kunt proberen:

  1. Oefen compassie: Vraag jezelf af: “Wat zou ik tegen een goede vriend zeggen in deze situatie?” Vaak geven we onszelf veel hardere kritiek dan we anderen zouden geven. 
  2. Adem bewust: Focus op lange, rustige uitademingen. Dit helpt om je zenuwstelsel te kalmeren en je uit de spiralen van negatieve gedachten te trekken. Een techniek die goed kan helpen is de 7-4-8 Ademhaling. Adem rustig in door je neus (7 tellen). Houd je adem vast (4 tellen). Adem langzaam uit door je mond (8 tellen). Herhaal dit 4-8 rondes om te ontspannen en tot rust te komen.
  3. Gebruik aanraking: Plaats een hand op je hart of buik om verbinding te maken met jezelf. Dit kan je helpen om je hart te openen voor liefde en compassie. 

En andere een simpele oefening die je thuis al kunt uitproberen: tijdens het inademen adem je in wat goed en liefdevol is voor jezelf. Bij elke uitademing laat je de spanning en de negatieve gedachten los, en zeg je zachte woorden tegen jezelf zoals “Je mag er zijn.”

Dit proces helpt om jezelf te aarden, maar ook om jezelf zachtjes terug te brengen naar je centrum. Want uiteindelijk gaat het om het vinden van een balans tussen de innerlijke criticus en de compassievolle stem die je in jezelf wilt laten groeien.

Van Innerlijke Kritiek naar Innerlijke Kracht

Wil je jouw innerlijke criticus niet langer zien als een tegenstander, maar als een bondgenoot? In mijn Shiatsu- en Ademwerksessies begeleid ik je om die innerlijke stem te ontmoeten, te begrijpen en uiteindelijk te omarmen. Samen creëren we een veilige, warme ruimte waar je volledig mag zijn wie je bent – inclusief je kwetsbaarheden en kritische gedachten.

Door gerichte aanraking, bewust ademwerk en de uitnodiging om echt te voelen, begeleid ik je stap voor stap op jouw pad van transformatie en zelfcompassie. We werken aan het loslaten van spanning, het doorbreken van negatieve patronen en het ontdekken van jouw innerlijke kracht.

Wil je leren hoe je zachtheid kunt brengen naar jezelf, juist daar waar je streng bent? Boek een Shiatsu- of Ademwerksessie bij KIEM Praktijk. Samen onderzoeken we wat jij nodig hebt om dichter bij jezelf te komen en meer rust, balans en veerkracht te ervaren.

Ben je nog niet zeker of dit bij je past? Plan dan een vrijblijvende kennismaking. Tijdens dit gesprek bespreken we jouw behoeften en ontdek je of mijn aanpak aansluit bij jouw wensen.

Je transformatie start hier. Groei begint met contact – zelfs met die delen van jezelf die je misschien liever vermijdt. Laten we samen die eerste stap zetten naar meer mildheid en verbinding met jezelf.

Ik kijk ernaar uit om je te ontmoeten en je te begeleiden op jouw unieke reis.

Een DROOM die
WERKELIJKHEID werd

– 11 nov 2024

Wat een kado was dit…
Mijn eerste retraite droom is een werkelijkheid geworden,
en ik ben zó blij!

Ik had me geen betere eerste retraite-ervaring kunnen wensen. Alles was geweldig: de locatie, de deelnemers, het team. Mijn hart is gevuld met dankbaarheid om dit samen te mogen doen met mijn dierbare vrienden Saara (co-host) en Caroline (onze geweldige chefkok).

Terwijl ik deze woorden schrijf, schiet ik vol. Dit is een droom die ik al zo lang koesterde. In het verleden heb ik semi-pogingen gewaagd, maar het was nog niet de juiste tijd. Geduldig wachtte ik, maar ik bleef niet stilzitten. Mijn droom bleef levend, ik deelde deze, en ondernam de nodige stappen: ik opende mijn eigen praktijk, verdiepte mijn spirituele pad, groeide persoonlijk, organiseerde kleinschalige evenementen, vergrootte mijn netwerk en nam deel aan of werkte mee op de retraites van anderen. Al deze stappen waren essentieële verrijkingen om uiteindelijk bij deze retraite te komen.

Het was een prachtige reis, en dit is nog maar het begin. Want tijdens het retreat kreeg ik volledige bevestiging dat dit mijn zielsmissie is. Dit is waarom ik hier ben, dit is wat ik te doen heb, en dit is wat ik mag delen met jullie. Het gevoel van diepe alignment met mijn missie is onbeschrijfelijk, en ik ben zo dankbaar om dit pad te bewandelen.

Een ruime week na dit bijzondere weekend zit ik nog steeds op een wolk. De momenten die we gedeeld hebben, de diepe verbindingen die zijn ontstaan, en de transformaties die hebben plaatsgevonden… alles bevestigt de schoonheid van dit hart-werk dat we samen doen. Wanneer we investeren in onze innerlijke groei, straalt dit naar buiten en raakt het anderen. Deze groei creëert een ripple effect, waarvan ik geloof dat het bijdraagt aan een mooiere wereld. Laten we die verandering zijn, de liefde en vrede belichamen die we willen zien in de wereld. 🌍💛

Het weekend was gevuld met bijzondere ontmoetingen, en wanneer ik aan het woord ‘ont-moeten’ denk, voelt dat precies goed. Dit is waar retraites en mijn werk om draaien: het niet moeten. Wanneer er niets moet of hoeft, kan de magie zich ontvouwen. Alles tijdens dit weekend kwam samen in een prachtig geheel.

 

WhatsApp Image 2024-11-12 at 10.09.28

Eén van mijn mooiste momenten was hoe de deelnemers binnenkwamen en hoe ze vertrokken: zoveel lichter, opener, met meer overgave en hart-werk. Zo veel dankbaarheid. Het was een ervaring die mij persoonlijk ook heeft verrijkt, en ik kijk ernaar uit om dit vaker te mogen doen.

OPROEP
Omdat dit is wat ik verder wil uitbouwen, wil groeien, en steeds meer mensen mag begeleiden, wil ik jullie vragen om mee te denken. Onze locatie is in verbouwing en waarschijnlijk nog gesloten tot april. Ken jij een mooie plek op maximaal 1 uur rijden, met slaapplekken voor 12-16 personen en een grote open ruimte voor yoga en activiteiten? Laat het me weten!

AANKOMENDE EVENTS
Onderaan deze nieuwsbrief vind je de agenda met de aankomende evenementen en retreats die ik voor je heb gepland. Ik kijk er enorm naar uit om weer samen met jou te werken, groeien en nieuwe ervaringen te delen. Neem een kijkje en laat je inspireren!

Dankjewel voor het vertrouwen, de verbinding en het delen van deze bijzondere ervaring. Ik ben zo blij om dit pad samen met jullie te mogen bewandelen. 💛

Met liefde en dankbaarheid,  
Dennis

ontdek wat loslaten
écht betekent

– 24 okt 2024

Tijdens de laatste ademcirkel sprak ik over het thema LOSLATEN.

Wat betekent dat nu eigenlijk, “loslaten”?

Wat laten we precies los? 

In mijn werk met cliënten merk ik vaak dat er veel onduidelijkheid bestaat over deze vraag. Loslaten klinkt vaak simpel, maar wat ik keer op keer zie, is dat het juist de spanning rondom pijnlijke ervaringen en verdrietige herinneringen is die jarenlang aanhoudende klachten veroorzaakt. Loslaten wordt vaak gezien als het compleet verwijderen of vergeten van een oncomfortbale ervaring, maar dat is niet wat er werkelijk gebeurt. Een ervaring of herinnering kunnen we namelijk nooit helemaal loslaten. Die blijft altijd bij ons. Maar wat we wél kunnen leren loslaten, is de spanning die eromheen hangt.

En daarmee maken we de aangrijpende herinnering of intense ervaring dragelijker. Wat ik vaak zie, is dat jarenlange klachten hierdoor verminderen, en soms zelfs helemaal afnemen. Zo kunnen we écht verder met ons leven, genieten van het moment, en volop leven zonder die last steeds met ons mee te dragen.

Het zijn niet de droevige herinnering of de pijnlijke ervaring zelf die ervoor zorgt dat je fysieke ongemakken of mentale onrust ervaart. Het is de spanning die erop zit, de spanning om de emotionele pijn niet helemaal te voelen. Spanning die ervoor zorgt dat je slecht slaapt, hoofdpijn krijgt, of met spijsverteringsproblemen worstelt. Spanning die je richting een burn-out duwt.

Loslaten betekent dus het loslaten van die spanning. Het gaat om het stoppen met het isoleren van die zware ervaring of pijnlijke herinnering, om de bijbehorende emotie(s) volledig te voelen en erbij aanwezig te durven zijn. Loslaten is ontspannen in wat er is, alles toelaten wat we ooit hebben afgesloten. Het is een uitnodiging om weer echt te voelen en ruimte te maken in je lijf en je hoofd.

KIEM PRAKTIJK SHIATSU EN ADEMWERK ADEMCOACHING

Het is niet gemakkelijk om die spanning los te laten, zeker niet als je jarenlang gewend bent geraakt om je emoties weg te drukken. Maar het is wel mogelijk. En daarbij kan ik je helpen.

Ben je benieuwd hoe je dit loslaten en ontspannen kunt oefenen in een veilige, begeleide setting? In mijn sessies, met Shiatsu en/of Ademwerk, begeleid ik je stap voor stap om die spanning los te laten. Samen onderzoeken we waar je spanning vasthoudt en hoe je door gerichte aanraking en/of bewust ademen meer ruimte kunt creëren in je lichaam en geest.

Tijdens een vrijblijvend kennismakingsgesprek gaan we dieper in op jouw hulpvraag, proces of behoefte. Het gesprek geeft jou de ruimte om te delen waar je tegenaan loopt, en ik vertel je hoe ik jou daarin kan ondersteunen met Shiatsu en/of Ademwerk – of niet, als het niet passend blijkt. Zo krijg je een helder beeld van wat je kunt verwachten en of mijn werkwijze aansluit bij jouw wensen.

Wil je weten wat Shiatsu en/of Ademwerk voor jou kan betekenen? Plan een vrijblijvend kennismakingsgesprek via de website, of stuur me een berichtje. Shiatsu en/of Ademwerk kunnen je helpen om die spanning los te laten en dagelijks weer meer ontspanning, rust én balans te ervaren.

Ik kijk ernaar uit om je te ontmoeten en samen deze reis te beginnen. Ook als we al eerder hebben samengewerkt, ben je van harte welkom om je proces voort te zetten.

– Met aandacht en zorg, Dennis

neem je kracht terug
met zelfzorg

– 03 sep 2024

Zelfzorg gaat om de regie nemen over mijn welzijn en prioriteit geven aan wat mij in balans houdt. Zonder evenwicht is het moeilijk om duidelijke beslissingen te nemen, vooruit te bewegen, of er echt voor anderen te zijn.

Zelfzorg helpt me mijn balans te vinden en veerkrachtig te blijven. In plaats van omvergeblazen te worden door de uitdagingen van het leven, kan ik erop reflecteren, ervan herstellen en erdoor groeien.

Voor mij staat zelfzorg gelijk aan zelfliefde ♥️

Mijn ochtendroutine, zoals ademwerk of yoga, helpt me de dag goed te beginnen. Soms is het 15 minuten, soms een stuk langer—het belangrijkste is dát ik het doe. Andere vormen van zelfzorg zijn tijd doorbrengen in de natuur, speels bewegen, regelmatig pauzes nemen, muziek maken, voedzaam eten, dankbaarheid beoefenen en tijd doorbrengen met geliefden.

Wat zijn jouw manieren om zelfzorg te beoefenen?

Als je inspiratie zoekt, zijn hier 10 eenvoudige zelfzorgoefeningen die je welzijn kunnen verbeteren:

1. Ademhalingsoefeningen: Neem 5 tot 10 minuten om bewust en diep te ademen. Dit kalmeert de geest en vermindert stress.

2. Meditatie: Dagelijkse meditatie, zelfs al is het maar 5-10 minuten, helpt om je gedachten te ordenen en innerlijke rust te vinden.

3. Yoga: Een korte yogasessie van 15-30 minuten verbetert je flexibiliteit, kracht en mentale helderheid.

4. Dagboekschrijven: Schrijf je gedachten, gevoelens of ervaringen op om je emoties te verwerken en je geest te verhelderen.

5. Natuurwandelingen: Tijd doorbrengen in de natuur, of het nu een boswandeling is of een korte wandeling in het park, verbetert je stemming.

6. Gezonde voeding: Besteed aandacht aan het eten van voedzame maaltijden. Het bereiden en eten van gezond voedsel is een vorm van zelfzorg.

7. Slapen: Zorg voor voldoende en kwalitatieve slaap. Creëer een rustgevende avondroutine om je slaapkwaliteit te verbeteren.

8. Grenzen stellen: Leer “nee” te zeggen en bescherm je tijd en energie—essentieel voor je emotionele gezondheid.

KIEM PRAKTIJK SHIATSU EN ADEMWERK ADEMCOACHING

9. Creatieve uitlaatkleppen: Doe iets creatiefs, zoals schilderen, tekenen, of muziek maken. Creativiteit is een krachtige manier om jezelf te uiten en stress te verminderen.

10. Sociale verbinding: Breng tijd door met vrienden of familie. Sociale interacties zijn belangrijk voor je emotioneel welzijn.

Onthoud, begin langzaam en simpel—slechts 5 minuten per dag van bewust ademen of mindful bewegen is een geweldige eerste stap naar zelf-empowerment!

Er zijn veel manieren om zelfzorg te beoefenen, maar soms is het nodig om hulp in te schakelen. Iedereen heeft blinde vlekken, en het kan waardevol zijn om iemand anders mee te laten kijken en voelen. Daarom zoek ik zelf regelmatig begeleiding bij collega’s in bijvoorbeeld shiatsu, acupunctuur of ademwerk.

Voel je dat je extra begeleiding kunt gebruiken in de vorm van Shiatsu, Ademwerk of Yoga? Neem gerust contact met me op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek of maak direct een (intake) afspraak via de online planner (klik hier).

Of neem een kijkje naar de aankomende zelfzorg activiteiten in de evenementen agenda (klik hier).

Ik hoop je snel (weer) te zien!

Met zelfliefde,
Dennis

de kunst van loslaten

De weg van de retraite

– 10 juni 2024

Een week geleden ben ik teruggekomen van een heerlijke retraite in de bergen van Zuid-Spanje. Wat een prachtig cadeau en investering in mezelf was dat. Na een intense periode van verlies en rouw om mijn moeder, voelde ik de behoefte om even los te kunnen laten, te ontspannen, op te laden, en gewoon te zijn. Zonder verwachtingen, zonder telefoon, zonder plannen, zonder (werk)verplichtingen.

Maar wat betekent loslaten eigenlijk?
Loslaten lijkt zo eenvoudig, maar wat houdt het precies in? Het is eigenlijk een paradox; loslaten klinkt als iets wat we actief doen, maar in werkelijkheid laten we pas los wanneer we onze handen ontspannen en de bal vanzelf uit onze vuist valt. Loslaten is eerder een niet-doen, het begint met vertragen, terugschakelen naar een lagere versnelling op weg naar ontspanning.

De ontspanning uitnodigen
Ontspanning en loslaten gaan hand in hand. We kunnen ontspanning niet afdwingen, we kunnen het alleen uitnodigen door de juiste omstandigheden te creëren. Ontspanning en dus loslaten is een staat van ZIJN. Het overkomt ons. Vaak als ik cliënten vraag wat ontspanning voor hen betekent, krijg ik een lijst van activiteiten. Hoewel die activiteiten voedend en opladend kunnen zijn, gaat echte ontspanning over simpelweg ZIJN. Op de grond liggen met de handen op de buik, mijn adem voelen; onder een boom zitten en naar de vogeltjes luisteren; op de bank zitten met een kopje thee en inchecken met mijn binnenwereld; meditatie (d.w.z. zitten of liggen met aandacht voor mezelf, mijn ademhaling, mijn gedachten, of mijn fysieke sensaties; het gaat niet over gedachteloos zijn).

Het creëren van juiste omstandigheden
Het creëren van de juiste omstandigheden vereist soms een bewuste inspanning vooraf. Daarom zijn praktijken zoals yoga, shiatsu en ademwerk ontstaan. Door bepaalde fysieke of ademhalingsoefeningen kunnen we vertragen en spanning loslaten om vervolgens in ontspanning te zakken, het uit te nodigen. Eigenlijk is de fase van ontspanning achteraf belangrijker dan de activiteit zelf. Dan hebben we de mogelijkheid gecreëerd om gewoon te zijn, als het ware.

enkel Wanneer het STORMACHTIGE, TROEBELE WATER TOT BEDAREN is GEBRACHT, KUNNEN WE DE BODEM ZIEN.

Het is dus belangrijk om ruimte te maken voor ontspanning en loslaten in ons leven. Daarom ben ik verheugd om aan te kondigen dat ik samen met Saara van Alysa Yoga komend najaar een retraite zal organiseren waarin we samen deze reis naar innerlijke rust en hernieuwing kunnen maken.

KIEM PRAKTIJK SHIATSU EN ADEMWERK ADEMCOACHING

Herfst retraite: FALL-ING INTO PEACE
Tijdens deze retraite nodigen we je uit om de kunst van het loslaten te verkennen en diepe ontspanning te ervaren. Weg van de drukte van het dagelijks leven, zullen we samen momenten creëren om gewoon te zijn, zonder verwachtingen, zonder afleidingen.

Datum: 1-3 nov
Locatie: Aurora Center, 20 min. van Maastricht
Early Bird tickets t/m 30 juni

De retraite omvat onder andere:
– Begeleide meditaties en mindfulness-oefeningen
– Zachte yoga en verdiepend ademwerk
– Tijd voor reflectie en innerlijke dialoog
– Gezonde maaltijden en vrije tijd in de natuur

Het wordt een kans om te vertragen, te herstellen en diep in onszelf te duiken. Meer details en inschrijvingsinformatie via deze link.

Op woensdag 26 juni om 20u geven Saara en ik
een live Sneak Peak Preview & Q&A op Instagram.
Dan kun je proeven van onze energie en aanbod, als ook vragen stellen. Bovendien komen we dan met een BONUS!
Zet hem dus alvast in de agenda!

Mis deze kans niet om samen met ons deze transformerende retraite bij te wonen. Reserveer nu je plek en laten we samen onvergetelijke herinneringen maken!

Als je interesse hebt of meer wilt weten, aarzel dan niet om contact met ons op te nemen. Wij kijken ernaar uit om deze reis samen te maken.

Juicy & spicy love,
Saara & Dennis

Leven in Authenticiteit

Een Persoonlijke Reis naar Verdieping

– 13 mei 2024

Aan het begin van dit jaar heb ik mijzelf voorgenomen om mij zowel persoonlijk als professioneel te verdiepen. Dit voornemen resulteerde uit het doornemen en -werken van het Jaarkompas – een geweldige tool om het jaar af te sluiten, te reflecteren en vooruit te kijken. Als zelfstandige professional is de grens tussen mijn persoonlijke en professionele leven vaak vaag. Dit brengt een ‘walk the talk’ attitude met zich mee. Als ik niet persoonlijk belichaam en uitdraag wat ik aan mijn cliënten overdraag en meegeef, dan ontbreekt het mij aan authenticiteit. En dat is precies waar het voor mij om gaat: authenticiteit en ‘in overeenstemming’ leven. Authenticiteit gaat over trouw zijn aan wie je bent (vrij van de maskers), terwijl ‘in overeenstemming’ leven ervoor zorgt dat je acties en keuzes die waarheid op een bewuste en doelbewuste manier weerspiegelen. Dit leidt tot een gevoel van voldoening en vervulling in het leven. Een essentiële voorwaarde voor zowel authenticiteit als ‘in overeenstemming’ leven is het vermogen om jezelf te (kunnen) voelen – je lichaam, je emoties en je intuïtie.

KIEM PRAKTIJK SHIATSU EN ADEMWERK ADEMCOACHING

In het kader van mijn verlangen naar verdieping, extra gemotiveerd door het recente verlies van mijn moeder, heb ik mezelf ondergedompeld in het Presence Process van Michael Brown. Dit 10-weken zelfbegeleide programma van Verbonden Ademen heeft me tot nu toe op een diepgaande en inzichtelijke reis gebracht. Vanaf week 1 ben ik diep gegaan, aanvankelijk om het rauwe verdriet over het verlies van mijn moeder te verwerken, maar later om nog dieperliggende gevoelens en overtuigingen aan te pakken die in mijn onderbewustzijn waren opgeslagen.

Dit is niet de eerste keer in mijn leven dat ik een dergelijk intensief en transformerend proces doorloop. Ik begrijp dat de momenten waarop het moeilijk en “slechter” lijkt te gaan, eigenlijk tekenen van vooruitgang zijn. Dit betekent namelijk dat ik beter/meer aan het voelen ben; ik voel wat ik lange tijd niet gevoeld heb, wat ik heb weggedrukt. Zoals Michael Brown schrijft: “It’s not about feeling better, but about better feeling.” En wanneer je oprecht kan voelen (je lijf, je emoties, je intuitie), dan kun je oprecht keuzes maken vanuit authenticiteit en alignment.

Vorige week heb ik een keerpunt in mijn proces ervaren. Na een periode van intense integratie van moeilijke emoties, bevind ik me nu in een fase van transformatie en wederopbouw. Het licht en de schoonheid van het leven stromen weer binnen.

Het is juist door dit soort persoonlijke verdiepingsprocessen dat ik jou met mijn professionele begeleiding kan ondersteunen in jouw proces. Ik kan je helpen om af te dalen in de diepte, los te laten wat vastzit en uitdagende gevoelens te integreren, om vervolgens te transformeren en weer op te bouwen. Om positieve veranderingen in je leven te manifesteren.

Mag jij voelen wat je voelt?
Mag jij meemaken wat je meemaakt?
Mag jij jouw ervaring helemaal toestaan?
Zie en hoor je jezelf?

Als je op zoek bent naar begeleiding en ondersteuning: hier ben ik! Ik zie en hoor jou! Vanuit mijn geleefde ervaring help ik jou graag dichter bij jezelf te komen. De eerste stap: plan hier een gratis kennismakingsgesprek met mij in.

Liefs, Dennis

DILEMMA: HART VS EGO

En hoe te kiezen vanuit je hart

– 17 augustus 2023

Hopelijk heb je een rijke, inspiratievolle en bezielde zomer!

De Zomer is volgens de Oude Chinezen het seizoen van het Hart, ook wel het Huis van de Ziel genoemd. Een mooi moment dus om het met jou over het Hart te hebben. Specifiek over “het Dilemma: Hart vs. Ego” in relatie tot keuzes maken. Een dilemma welke je ongetwijfeld wel eens bent tegengekomen in je leven. Ik in ieder geval wel 😉

Op 1 november vlieg ik naar Peru om daar twee maanden door te brengen op een plantmedicijn retraitecentrum in de jungle. Gedurende vier 12-daagse retraites – waaronder een queer editie – zal ik de yogalessen gaan verzorgen. Een prachtige kans die op mijn pad is gekomen via vrienden die ik ken van reizen. Daaropvolgend ga ik een maand naar Mexico om een andere reisvriend op te zoeken en samen met hen een 5-daagse queer retraite te organiseren.

Hoewel ik al vaker en voor langere periodes weg geweest ben, ging het maken van deze keuze om drie maanden weg te gaan niet zonder slag of stoot. In de diepte resoneerde mijn Hart gelijk, maar mijn Ego maakte allerlei bezwaren gebaseerd op gedachten van angst en schaarste en daaropvolgend de nood aan controlebehoud.

Tijdens gesprekken die ik met anderen heb gevoerd en door echt in te checken bij mezelf mocht ik steeds beter horen wat mijn Hart mij zo duidelijk ingaf: “GAAN! DOEN!” (Als ik eraan denk, kippenvel, – dus aan het voelen – nu ik dit schrijf.)

Vaak weten we precies wat we verlangen, wat we te doen hebben, wat onze hartewens of zielsverlangen is, maar wordt het ons allemaal bemoeilijkt doordat ons Ego zich ermee gaat bemoeien: “Ja, maar…” en vul de bezwaren maar in. “Ik kan niet weg want…” of “ik ben niet goed genoeg, want…”

NB je hoort mij niet zeggen dat het Ego per se slecht is, in tegendeel, het is een zeer functioneel onderdeel van ons Zijn dat ons helpt ons leven in te richten, problemen op te lossen, te leren, ons aan te passen, realistische afwegingen te maken, etc… Maar het Ego vormt een belemmering op ons pad wanneer het de overhand neemt en gaat redeneren vanuit een onrealistische angst, schaarste en de wens van controle. Dan wil het Ego geen verandering, het gewoon zo houden als het is, de controle houden, varen op een koers van (valse) voorspelbaarheid.

Op zo’n moment van disbalans ontstaat het interne “Dilemma: Hart vs Ego”: je voelt precies aan wat goed voor je is, maar tegelijkertijd is dat overheersende  “ja, maar”-stemmetje aanwezig. Dit stemmetje weerhoudt je om de beslissing te nemen die je eigenlijk verlangt. Het vraagt om een diep vertrouwen in jezelf en het Leven om voorbij te gaan aan dit stemmetje en echt te luisteren naar je Hart, je intuïtie, je onderbuikgevoel.

KIEM PRAKTIJK SHIATSU EN ADEMWERK ADEMCOACHING

Opgelet, ik heb het hier niet over impulsief gedrag vertonen, inspelen op je basale driften of een doelloos gaan met de flow. Echter, waarop ik doel is een duidelijk Innerlijk Weten wat goed voor je is, wat op je Pad ligt, over welke Richting je te nemen hebt. Een lijfelijk bevatten welke ik beoefen door:

– steeds meer contact te (leren) maken met mijn lijf;
– te (leren) luisteren naar de taal van mijn lijf – zoals kippenvel;
– te (leren) doorvoelen – ook wanneer dat pijnlijk of eng is;
– mijn lijf te (leren) vertrouwen;
– veiligheid in mijn lijf te (leren) ervaren.

Yoga, Shiatsu, Ademwerk, het zijn vormen van lichaamswerk die mij hebben geholpen en nog steeds helpen om iedere keer weer terug te keren naar mijn lijf, mijn Hart en mijn Innerlijk Weten. Een prachtige reis die me steeds verder heeft gebracht langs Diepe Dalen en Hoge Bergen door een landschap dat steeds mooier wordt.

EN DAT GUN IK JOU OOK! DAT LEREN LUISTEREN NAAR EN VERTROUWEN OP JE LIJF. ZODAT OOK JIJ KEUZES DURFT TE MAKEN VANUIT JE HART. ZODAT JE MAG BEWEGEN VAN “HART VS EGO” NAAR
“HART IN SAMENWERKING MET EGO” OM JE ZIELSVERLANGENS TE MANIFESTEREN.


Voel jij het verlangen om meer in contact te staan met je lijf, je Hart, je Innerlijk Weten? 
Neem dan contact op of maak gelijk een afspraak voor een Shiatsu- of Ademsessie. Via de online agenda kun je gemakkelijk zelf een afspraak inplannen. Of kom naar één van de aankomende Unity Breath Journeys waar we samen ademen naar meer verbinding met onszelf, zie de agenda hier.

Nog niet eerder in de praktijk geweest? Je bent altijd welkom voor een vrijblijvende, gratis kennismaking in de praktijk of online. Deze kun je via dezelfde link inboeken.

Ik wens je een helder Hart toe!

Warme groet en liefs,
Dennis

Van versnelling vijf
naar verstilling

– 04 januari 2023

December 2022, dat was me toch een maand. December is een tijd in de natuur die een periode van verstilling en reflectie inluidt. Toch ik begon aan december in volle toeren. De praktijk was nog nooit zo vol als op dit moment. Een geweldige ervaring, en een echte energy-boost-gever. Mooi om deze flow te ervaren van weken lang dagelijks Shiatsu en Ademwerk te mogen geven. Dit is wat ik wilde toen ik mijn baan bij de universiteit in augustus gedag zei: 100% in mijn eigen praktijk aan de bak.

Every crisis is an opportunity

Naast het runnen van een volle praktijk ging ik ook nog “even” verhuizen – de tweede keer dit jaar. Een verhuizing die ik enigszins had onderschat. Toch meer spullen dan ik dacht. En de dag nadat mijn vader en ik de enorme hoekbank met heel wat gepuf en gesteun eindelijk door het trappengat hadden weten te manoeuvreren, werd ik wakker met een verkrampte rug… Ja, ik was door mijn rug gegaan… De eerste keer in mijn leven… Juist nu in deze periode waarin de praktijk echt van de grond begon te komen. Blijkbaar was ik over een grens gegaan en mijn lichaam wond er geen doekjes om. Toegegeven, het afgelopen jaar heb ik – ondanks de fysieke en emotionele tegenslagen – wellicht te ‘hard mijn best’ gedaan om KIEM Praktijk neer te zetten.

Gelukkig is het belangrijk om tijdens het geven van Shiatsu je rug goed recht te houden. Dus ik kon verder werken. Maar buiten de werkuren om nam ik rust, veel rust. Het beoefenen van Yoga Nidra en TRE (tension and trauma release exercises) werd het nieuwe devies. Hiermee werd, in feite, het begin van mijn verstilling en reflectie ingeluid. Every crisis is an opportunity. Gedurende een week nam de verkramping in mijn rug af, en na ongeveer 1,5 week was ik weer pijnvrij. Mooi op tijd voor de 3-daagse Vipassana stilteretraite, waarbij ik iedere dag zo’n 10 uur zittend op een kussen zou spenderen.

comfortabel met en in de stilte

Sinds een vriendin mij in oktober inspireerde om me in te schrijven voor deze retraite – die plaatsvond in de week vóór Kerst – snakte ik ernaar. Hoewel ik zo druk was (geweest), of beter gezegd, juist omdat, had ik een enorme behoefte aan stilte. Toch als een weekend zonder plannen naderde, kreeg ik het Spaans benauwd. Het idee aan de stilte maakte me onrustig. Terwijl ik van mezelf weet dat ik voorheen goed alleen kon zijn. Maar gaandeweg dit jaar was ik die kwaliteit uit het oog verloren. Daarom dat ik mezelf voor dit najaar de intentie stelde: “Ik ben comfortabel met en in de stilte”.

De dag voor de stilteretraite diende de weerstand zich aan. “Hmmm, was dit wel zo’n goed idee? Wil ik dit wel echt?” Van dat soort weerbarstige gedachtes. De eerste dag van de retraite bleek dan ook een heuse uitdaging. Het voelde alsof aan de noodrem was getrokken en mijn hoofd had moeite met de vertraging en het gebrek aan afleiding. Alle gedachtes werden gedacht en passeerden de revue. Het verleden, het nu en de toekomst werden gereflecteerd, geanalyseerd en gepland.

Pas op dag twee begon ik te zakken. In mijn hoofd werd het rustiger en stiller. En op een gegeven moment zat ik in een meditatie waarin ik voelde dat mijn intentie was verwezenlijkt: in dat moment was ik comfortabel met en in de stilte. Ik kon zitten zijn in stilte. NB beeld je bij het proces van mediteren aub geen vervolmaakte Boeddha voor. Een uur later zat ik namelijk weer te stuiteren op mijn kussen, omdat een oudere pijnlaag aan de oppervlakte kwam. Mediteren is een zuiveringsproces en geen gemakkelijke opgave. Meer dan de helft van de tijd was ik immers afgeleid door mijn eigen gedachten, pijn of ongemak. Dit hoort erbij. Het is iedere keer weer de opgave om met compassie aanwezig te zijn bij dat wat zich laat zien. Zodat je het kan doorvoelen, verwerken en daadwerkelijk loslaten.

Hoewel ik drie keer eerder tijdens een 10-daagse Vipassana heb gezeten* was dit de eerste keer dat ik me na afloop echt geïnspireerd voelde. Hoewel ik steeds op intellectueel gebied kon begrijpen dat dit mediteren goed voor me was, kwam ik iedere keer zoveel weerstand tegen. Ook ditmaal was er voldoende weerstand. Echter, op een dieper niveau begon ik ‘het’ te voelen, een dieper lijfelijk weten, omtrent de waarde van stilte én zitten zijn met mezelf.

Integratie en afronding 2022
De dag na de retraite bezocht ik collega ademcoach Julia Kloosterman voor een sessie. Dat voelde als een mooi moment om mijn 3-daagse te integreren. Nog nooit heb ik zo vol en zo diep geademd als tijdens deze sessie. Door de Vipassana stond ik zo dicht in contact met mijn lijf en gevoel:

MIJN ADEM VLOEIDE ZO KRACHTIG ALS EEN RIVIER EN VOELDE ZO WIJDS ALS DE OCEAAN.


Uiteindelijk stootte ik op een gevoel wat niet helemaal gevoeld wilde worden, een stuk weerstand. Ik gaf tegen mijn coach aan “dat er iets ‘uit wilde’ maar niet kwam”. En terwijl ik dat zei, voelde ik mijn innerlijke weten zeggen: “maar het is goed zoals het.” Een waarheid als een koe! Intellectueel kun je dat blijven roepen, maar het is het lijfelijk weten waarin de kracht schuilt. Vervolgens begon ik te lachen om dit simpele cliché, en verkeerde in een toestand van pure extase zoals ik die nog nooit eerder had gevoeld. Dit ontroerde me diep. Het is goed zoals is.

Dankzij de Vipassana en tijdens de integratie van de ademsessie heb ik 2022 mentaal en emotioneel weten af te ronden. Het was een bewogen jaar: knie kapot, relatie uit, twee keer verhuizen, uit loondienst én een praktijk opbouwen. Wow! Talking about ‘hard mijn best doen’ hè?! Haha! Deze mini-retraite heeft me zoveel gegeven. Dit was het grootste cadeau aan mezelf in 2022. Ik zocht de verstilling en vond die, en als toegave kreeg ik een groot stuk zelfinzicht en gevoel van empowerment cadeau.

Sinds de retraite zit ik dagelijks een halfuur in stilte, zijn met mezelf, met mijn adem, met de sensaties van mijn lijf, met compassie voor mezelf en de wereld. Een investering in mezelf #zelfzorg

Dit jaar had ik besloten om tussen Kerst en O&N de praktijk een aantal dagen open te houden, omdat ik de week vóór Kerst al vrij had. Voorheen was ik in deze week altijd vrij. Maar het leek me een mooi experiment om eens te ervaren. En toen het zover was voelde ik eerlijk gezegd de behoefte om die week ook in de verstilling door te brengen, omdat dit een natuurlijke periode is om je aan de stilte over te geven. Een les die ik zal meenemen naar de toekomst. Tijdens deze week wees een vriendin me nog op een mooi initiatief van Eva Driessen: Samen Zitten Zijn. En gelukkig kon ik in deze week nog twee van haar mooie Zoom-sessies samen in de verstilling bijwonen.

Om de ervaringen van december te vervolmaken was ik op vrijdag 30 december aanwezig bij een vuurcirkel van Earth Coach Joep. Tijdens deze vuurcirkel deed je een beroep op de transformerende kracht van het Vuur. Met wat salietakjes kon je wat achterlaten en met wat rozenblaadjes kon je iets aanroepen. Dit is was ik losliet en aantrok. 

Aan het vuur gaf ik:
‘hard mijn best doen’.
Aan het vuur vroeg ik:
‘spelenderwijs mijn pad begaan.’

 

Ik wens je een afgerond 2022 zodat je vanuit je eigen (veer) kracht aan 2023 mag beginnen! 

En nog een leuke tip: het gratis werkboek Jaarkompas 2022-2023.

Aho! Dennis

*En ik ga hier ook bekennen dat ik één poging niet heb afgemaakt. Ik ben drie keer aan een 10-daagse Vipassana begonnen, en heb er slechts twee uitgezeten. De tweede keer ben ik op dag vier weggaan. Waarom? Omdat ik er niet met juiste redenen zat. Ik was niet intrinsiek gemotiveerd. Ik wilde iets bewijzen aan de buitenwereld, aan de verwachtingen van anderen. Dat is nooit een goede reden om iets te doen. En zeker niet een dergelijk intensieve spirituele onderneming; dat wil zeggen, ik kon het zuiveringsproces emotioneel en mentaal niet aan.

Zelfzorg als grootste cadeau aan MEzelf

– 03 november 2022

Heb je wel eens een zware dag? Een klote week? Of een donkere periode? Ik voel met je mee. Weet dat je daarin niet alleen bent. We’ve all been there. Vooral in deze periode waarin we naar de donkerste tijd van het jaar bewegen is de kans groter dat je je minder goed voelt. En jazeker, ook ik klap wel eens tegen een muur of beland in de donkerte, zoals in september. Eerlijk is eerlijk, het was niet mijn beste maand 😉 De grote hamvraag is: hoe navigeer je zulke dagen, weken, periodes? Hoe zorg je ervoor dat je ruimte aan jezelf blijft geven om alles te voelen én om uiteindelijk weer in een fijne flow te komen?

Tijdens een webinar jaren geleden kwam een beeldspraak rondom dit onderwerp voorbij die me is bijgebleven. (Helaas weet ik niet meer van wie.)

De kaars en de kamer

Stel je eigen leven voor als een kamer met daarin een brandende kaars. Als de kaars brandt dan ben je in het licht. Je voelt je goed en vreugdevol, je leven beweegt zich in een flow. Maar soms gaat die kaars uit, dat is haast onvermijdelijk. Je kunt het vlammetje zo goed als mogelijk beschermen, toch zal er wel eens een tochtje of windvlaag langs je wakende oog glippen, en uit gaat de kaars. Op het moment dat de kaars uit is, voel je je somber, vastgelopen, niet lekker in je vel…

En dat brengt ons tot de vraag: hoe snel heb je eigenlijk door dat je blind in het donker tast? En weet je vervolgens ook hoe je de kaars opnieuw kunt aansteken zodat je je weer in het licht begeeft? D.w.z. weet jij hoe je het beste aan zelfzorg kan doen?

Voor MEzelf zorgen

Wat je aan zelfzorg nodig hebt, verschilt van mens tot mens. Het kan zelfs per persoon ook van tijd tot tijd veranderen. Zelfzorg in de zomer kan er heel anders uitzien dan in de winter. En de zelfzorg van toen je een twintiger was, kan er heel anders uitzien nu je een dertiger of 50-plusser bent.

Als je me op social media (Instagram en Facebook) volgt dan heb je me waarschijnlijk al vaker horen spreken over zelfzorg. Vooral in deze tijd van het jaar een belangrijk onderwerp. Daarom deelde ik via deze kanalen onlangs de volgende twee eenvoudige zelfzorgtips:

 

    1. Schrijf iedere avond voor het slapen gaan drie dingen op waar je die dag dankbaar voor bent. Houd het simpel. Wees dankbaar voor je voedzame ontbijt, dat de zon schijnt, een goed gesprek, een lekkere kop koffie, je partner of kinderen, het dak boven je hoofd, etc. Doe deze dankbaarheidhsoefening iedere avond, en voel na één of twee weken wat deze oefening in positiviteit met je doet. (Zelf heb ik deze oefening een ruime week geleden weer opgepakt, powerful stuff kan ik je vertellen!)
    2. Sta af en toe letterlijk stil en haal drie keer diep adem. Simpel, doch krachtig en effectief.

Try it en laat me weten wat het voor je doet. 

Dat gezegd hebbende blijft het een kwestie van invoelen en uitproberen wat JIJ nodig hebt. Er is niet maar één manier, één oplossing voor iedereen en altijd. En tegelijkertijd lijken sommige vormen van zelfzorg voor sommige mensen altijd goed te werken. Voor mij is dat bijvoorbeeld een Shiatsu- of Ademsessie bij een collega boeken. Dat doe ik dan ook met enige regelmaat. Ook in periodes dat het goed met me gaat; ik zie het als onderhoud van mijn veerkrachtige gezondheid. Je gezond voelen is een proces dat vraagt om jouw aandacht aan toewijding waar je je hele leven de vruchten van kunt plukken. Welke aandacht en toewijding geef jij aan jezelf?

ZELFZORG IS HET GROOTSTE
CADEAU AAN MEZELF

Verder heb ik onlangs nieuwe vormen van zelfzorg uitgeprobeerd; ik vroeg mijn lijf wat er op dit moment nodig was en ik kreeg Chinese Kruiden, de dankbaarheidsoefening en een aangepaste ochtendroutine als ingeving. Zo gezegd, zo gedaan. Ik zocht een acupuncturist en kwam uit bij de fijne Lidy Roost. Zij heeft mij twee formules voorgeschreven (één om mijn Middenwarmer te ondersteunen en één om meer in mijn eigen kracht te staan met een flinke dosis zelfliefde) die ik sinds een dikke week slik, met een bijzonder mooi effect. Ik voel me zachter, energieker en opgewekter. Daarnaast brengt mijn aangepaste ochtendroutine – even géén dynamische Ashtanga Yoga, maar meer in de verstilling met Qi Gong, Do-In Yoga en Ademwerk, zowel Pranayama als de Verbonden Adem – nu al meer rust en energie in mijn dag en week.

Dus ga lekker experimenteren wat voor jou werkt. Begin bijvoorbeeld met het maken van een eigen lijst vol zelfzorgactiviteiten en probeer het uit. 

Zorg goed voor jezelf, want JIJ bent het waard!

Warme groet en liefs, Dennis 

loslaten om toe te laten

– 29 september 2022

Na een prachtige zomer kondigde de herfst zich dit jaar zonder pardon aan. Niks geen zachte nazomer om lekker na te genieten en de transitie te versoepelen. Nee, de herfst heeft ons op slag overdonderd met regen, wind en kou. Een rappe overgang waarvan ik persoonlijk nog aan het bijkomen ben. Hoe is dat voor jou?

Hoewel ik licht rouwig ben dat de zomer voorbij is, brengt de herfst ook mooie prachtige kwaliteiten met zich mee. Volgens de Oosterse Filosofie is het de periode van de oogst opmaken, structuren en loslaten. De meridianen die daarbij horen zijn de Long en Dikke Darm samen met hun element Metaal.

Oogst opmaken en structureren

De herfst dient als overgangsperiode naar de winter. Een periode van voorbereidingen treffen om de kille wintermaanden te kunnen overleven. Dus de oogst wordt niet alleen binnengehaald; de balans wordt ook opgemaakt. Hoeveel is er van wat? Waarvan is er te veel of te weinig? Op welke manier dient het te worden verdeeld? Wat gaat waar? En daar komt de gelijk volgende kwaliteit om de hoek kijken: structureren.

Om de balans op te maken is het nodig om structuur aan te brengen. Deze eigenschap gaat schuilt in het element van de herfst: Metaal. Van de Vijf Elementen (Hout, Vuur, Aarde, Metaal, Water) bevat dit element zoals je je wellicht kan inbeelden de meeste structuur. En maar goed ook, want om de winter te kunnen overleven zijn/waren een goede voorbereiding en planning van levensbelang.

Echter, in onze Westerse samenleving van overvloed en disconnect met de natuur maken we ons geen zorgen meer over de ‘winter overleven’. Goed onderdak en voedsel zijn immers voor de meeste van ons 24/7 binnen handbereik (denk aan de centrale verwarming en supermarkten). Dit jaar lijkt de energiecrisis ons wel weer even bewust te maken van dit niet-zo-vanzelf-sprekende privilège en onze afhankelijkheid van de natuur.

Hoewel wij de winter dus niet meer hoeven te overleven, spelen deze kwaliteiten binnen dit seizoen nog altijd een rol. De komende maanden vormen daarom een mooie tijd om te reflecteren wat je dit jaar hebt: bereikt, geoogst, binnengehaald. En op welke manier dit past binnen je: levenspad, -stijl, en -keuzes.

Dit soort reflecties over je eigen groei en ontwikkeling leiden op hun beurt weer tot loslaten én toelaten.

Het spel van Loslaten en ToeLaten
De fysieke functie van de Dikke Darm is niet te missen. Loslaten en uitscheiden van dat wat je op materieel vlak niet langer kan gebruiken. Maar ook op mentaal en emotioneel vlak werkt het zo. Overtollige ballast maakt je kans op ‘overleving van de winter’ kleiner. Dus ga bij jezelf na: welke overtuigingen, gedachtes, gedragingen, relaties en emoties dienen je niet langer? Die mag je gaan loslaten.

Loslaten gaat niet altijd zonder slag of stoot. Soms wil je gewoonweg niet loslaten, klamp je ergens krampachtig aan vast. Wellicht ben je niet (alleen) fysiek, maar (ook) mentaal en emotioneel geconstipeerd. I get it, loslaten is soms moeilijk of zelfs (te) pijnlijk. Want je laat iets gaan wat vertrouwd voelt. Of je neemt afscheid van een patroon dat je ooit goed heeft gediend. (Afscheid nemen gaat vaak gepaard met Verdriet, een functie van de Long.) Maar het leven is verandering en groei. En bij iedere vorm van groei, neem je afscheid van dat wat je niet langer dient. Zoals de bomen die hun bladeren laten vallen of als een slang die vervelt. Door los te laten maak je ruimte voor iets nieuws!

Als je loslaat dan kun je
het nieuwe TOElaten.

 
Naast de Dikke Darm speelt de Long een belangrijke rol dit seizoen. De Long gaat ook over loslaten (de uitademing) én tegelijkertijd over toelaten (de inademing). De Long omvat beide kwaliteiten. Iedere ademhaling is een spel van loslaten én toelaten, van geven én ontvangen, van vertrouwen & overgave én vol in het leven stappen. Deze wisselwerking berust op een bepaalde harmonie: om werkelijk te geven dien je te ontvangen, om echt toe te laten dien je los te laten. De één bestaat uit de gratie van de ander. Ze zijn in dienst van elkaar, een uiting van de Yin (ontvangen) en Yang (geven). Omdat de Long beide kwaliteiten van loslaten en toelaten omvat is de adem een prachtige tool om mee te werken voor persoonlijke groei, zie ook de pagina over Ademwerk.

Concreet MAKEN

Om bovenstaande te vertalen naar het dagelijks leven zal ik met je delen wat ik dit seizoen van plan ben:
– slowing down, vertragen, (meer) me-time inplannen als voorbereiding op de wintermaanden
– mijn weekplanning en routine nog eens herzien
– mijn huis opruimen: mezelf ontdoen van spullen en kleding
– meer tijd nemen om bewust te zijn met mijn adem
– reflecteren op de volgende vragen (bijv. als mindmap):
        – wat is mijn oogst?
        – hoe past dit binnen mijn leven(spad)?
        – wat mag / kan ik nu gaan loslaten?
        – wat heb ik (nog) nodig?
– uiting blijven geven aan mezelf én wat ik nodig heb
– openstaan om te ontvangen
– genieten van de zonnige momenten, zie foto 😉

Dagelijkse affirmaties die hier mooi bij aansluiten zijn:
– Ik ben klaar om los te laten én te ontvangen
– Mijn oogst bestaat uit overvloed
– Ik adem het leven volledig in
– Ik geef uiting aan wie ik ben
– Ik voed mezelf met tijd voor mezelf
– Ik laat het oude los om het nieuwe toe te laten

DOE JE MET ME MEE?

 
Warme groet en liefs, Dennis 

de kracht van keuzes maken

– 18 augustus 2022

De hele dag door maken we – bewust en onbewust – continu keuzes. Het maken van deze keuzes zorgt ervoor dat je in beweging blijft, dat de energie vrijelijk blijft stromen.* Iedere keer dat je stuit op twijfel, en daardoor je keuze blijft uitstellen dan begint de energie in jou te stagneren. De twijfel, het uitstellen, geen stap voorwaarts nemen (ook al is de keuze een nee), dit gaat uiteindelijk energie vreten. Herkenbaar? Voor mij in ieder geval wel.

Daarom is het zo belangrijk dat je keuzes blijft maken. Zodat de energie kan blijven stromen en zodat jij vrijelijk door je leven blijft bewegen. Dat je kan blijven groeien, ontplooien, ontwikkelen. Want het leven is groei en verandering. Blijf je twijfelen en uitstellen, check dan bij jezelf in. Waarom? Willen mijn gevoel én hoofd eigenlijk wel hetzelfde? Uit eigen ervaring zit daar, in die frictie, namelijk de crux. Mijn lijf, mijn gevoel WEET het wel. Maar mijn hoofd WIL iets anders. De onderliggende frictie tussen het weten en iets anders willen kan je lamgeslagen in de twijfel laten hangen. De uitweg is een krachtige keuze maken. Vertrouwen dat het weten van je lijf wijzer is dan het willen van je hoofd. En laat dat nou meestal niet de gemakkelijkste keuze zijn…

De afgelopen maanden heb ik ook een aantal krachtige keuzes op relatie- en werkvlak gemaakt die ik graag kort met je wil delen. Dit voorjaar hebben mijn (ex)partner en ik samen ingezien dat we elkaar niet meer konden geven wat we van elkaar nodig hadden. We konden niet langer in elkaar behoeftes voorzien. Wij kozen samen voor een breakup. Hoewel we als goede vrienden uit elkaar zijn gegaan (en zullen blijven), is dat na bijna vijf jaar een enorm verdrietige keuze. In juni heb ik het besluit genomen om flink in mezelf te investeren door een coachingtraject rondom het thema ‘zichtbaarheid’ af te sluiten. Hieronder ligt de keuze dat ik het waard ben om zo’n som geld in mezelf te stoppen. Ten slotte heb ik afgelopen maand na meer dan zes jaar afscheid genomen van mijn loondienstverband bij de universiteit.

Nu had ik deze ingrijpende keuzes uit de weg kunnen gaan vanuit gevoelens van angst, onzekerheid, schaarste-denken én schijnveiligheid. Maar ondanks het verdriet, de pijn, het ongemak en de spanning koos ik ervoor om te luisteren naar mijn hart (de verbinding tussen je hoofd en lijf) en deze krachtige keuzes te maken. Dat luisteren naar mijn hart ging zeker niet zonder slag of stoot. De gedachte om de relatie en loondienst los te laten en in mijn eigen zichtbaarheid te gaan stappen vond ik iedere keer weer rete spannend. Ik merkte dat ik deze keuzes soms gewoonweg uit de weg ging (door afleiding te zoeken), of dat mijn hoofd iedere keer weer met bezwaren of hoopvolle oplossingen kwam. Om dit keuzeproces in goede banen te leiden verliet ik mezelf op het ondergaan van Shiatsu en Ademwerk.

Via deze methoden vond ik de ondersteuning die mij keer op keer terugbracht naar mijn gevoel, naar mijn hart. Ook al wilde mijn ratio anders. Door keer op keer herinnerd te worden aan wat ik diep van binnen voel, door diep in contact te staan met mijn gevoel, mijn hart ervoer ik de moed** om deze krachtige keuzes dan uiteindelijk ook te maken.

Toen deze keuzes eenmaal gemaakt waren, voelde ik een soort rust over mezelf neerdalen. Ik ben ervan overtuigd en vertrouw erop dat deze beslissingen me verder meevoeren op mijn pad en positief zullen bijdragen aan mijn persoonlijke groei.

Want ik heb gekozen om uit de stagnatie
en in de stroming te stappen.
En ik kan je vertellen: dat voelt goed! 😀

 

Dus vanaf deze maand sta ik 100% in mijn eigen praktijk, wow! Dat betekent dat mijn aandacht niet langer verdeeld is tussen twee banen. Nu mag en kan ik dus nog meer cliënten gaan begeleiden en ondersteunen in het beter leren luisteren naar hun gevoel, hun hart, om vandaaruit de krachtige keuzes te maken die nodig zijn in hun proces naar meer veerkracht, persoonlijke groei en bewustwording!

Welke krachtige keuzes ga jij maken?

 
Warme groet en liefs, Dennis 
 

*Het maken van keuzes behoort volgens de TCM (Traditional Chinese Medicine) tot het Hout element en diens meridianen de Galblaas en Lever. De Galblaas is verantwoordelijk voor de keuzes op korte termijn en de Lever voor de visie en strategie op de lange termijn. De Galblaas en Lever zorgen voor de vrije doorstroom van energie door je systeem.

** Het Engelse en Franse woord courage (= moed) is niet voor niets afgeleid van het Franse woord coeur dat hart betekent.

de lente is hout-energie

– 11 april 2022

Dit jaar leek de lente een vroege intrede te maken. In maart bereikte het kwik temperaturen van (bijna) 20 graden en alles schoot uit de grond en in bloei. Echter begin april hadden we te maken met winterse taferelen: vorst en sneeuw! Maar deze week lijkt de lente dan toch echt zege te gaan vieren.

In de vijf-elementen-theorie staat de Lente gelijk aan het element Hout. Deze theorie komt uit de Chinese Traditionele Geneeskunde (TCG), waar de Shiatsu op is gebaseerd. De TCG is een praktische geneeskunde die is ontstaan uit de nauwkeurige observatie van de natuur. De Oude Chinezen ontdekten dat het lichaam (microkosmos) onderhevig is aan de cycli de natuur (macrokosmos). 

In de Lente schiet alles omhoog en naar buiten. Na de Winter begint de groeicyclus opnieuw.  De Hout-energie gaat over opkomen en naar buiten treden. Jezelf laten zien. In de Lente heeft alles diens eigen plekje, er is een algeheel gevoel van harmonie. Alles stroomt lekker door. Hout is flexibel, omdat het leeft; en het leeft omdat het flexibel is.

De meridianen die bij Hout horen zijn de Lever en Galblaas. Tijdens de Lente zijn deze meridianen op hun sterkst. Belangrijke levensfuncties die hierbij horen zijn: de balans tussen actie en rust, een flexibele houding, besluitvaardig-heid, goed kunnen plannen, spontaniteit en initiatief nemen, en het hebben van een vooruitziende blik. 

In geval van disbalans in de Lever en Galblaas kun je last hebben van o.a. de volgende symptomen: prikkelbaarheid en vormen van woede (frustratie, opgekropte woede, kort lontje, etc), oogproblemen, klachten aan spieren en pezen, kramp, neerslachtigheid, moeite met opstaan in de ochtend, slecht slapen, rusteloosheid, hoofdpijn, algemene stijfheid, even-wichtsstoornissen, gebrek aan richting in je leven. Dit is slechts een greep uit de symptomen waarvan je last kunt hebben bij een disbalans in je Hout-energie. Wie precies waar last van krijgt, verschilt van persoon tot persoon. Vanuit de TCG/Shiatsu werk ik met een persoonlijke aanpak. Daarbij kijk ik verder dan enkel de klacht, naar jou als compleet mens.

De Hout-energie is verantwoordelijk voor de spieren en pezen. Het doen van (lichte) strekkingen is daarom goed voor de doorstroming van de de Lever- en de Galblaasmeridianen. Deze lopen voornamelijk een de buitenzijden van het lichaam. Zijwaartse strekkingen zijn daarom extra fijn voor je Hout-energie. Heb je het gevoel dat je energie ergens vastzit of voel je je boos? Doe eens een paar zijwaartse strekkingen en kijk hoe je je dan voelt. Andere zelfzorgactiviteiten zijn:

  • Ga naar buiten. Wandel door het bos en ga een tijdje tegen of onder een boom zitten.
  • Pak na de winter je sportroutine weer op. Rek jezelf goed uit en breng je lichaam weer in beweging. Tijd om weer meer flexibel te worden.
  • Maak nieuwe plannen voor dit jaar. En denk na over je toekomst. Welke richting wil je de komende jaren inslaan?
  • Voeg licht zure smaken (met mate) en veel groene bladgroenten toe aan je dieet.
  • Wees creatief. Hout-energie gaat over jezelf laten zien, over zelfexpressie. Hoe druk jij jezelf het liefste uit? Door te dansen, sporten, schilderen, tekenen, koken, zingen, tuinieren? Kom in je element 😉
  • Zorg voor een evenwichtige balans tussen actie en rust. Brand jezelf niet gelijk uit met de krachtige Hout-energie. Plan ook rustgevende oplaadmomentjes in. Denk aan een dagelijkse meditatie en/of dagboek bijhouden.
 

Hebben jij en je lijf een zetje in de juiste richting nodig? En zoek je meer ondersteuning? Neem dan contact op voor een Shiatsu behandeling.

Ik wens je een fijne lentetijd toe!

Warme groet en liefs, Dennis

zelfzorg tijdens de herfst

– 2 februari 2022

De herfst is één van mijn favoriete seizoenen. De omslag van uitbundigheid naar rijping en oogsten. De voelbare transitie van vol gas naar vertragen en verstillen. De afbouwende transformatie van een cyclus.

De seizoenen spelen een belangrijke rol bij Shiatsu. De energie van het jaargetijde beïnvloedt namelijk jouw persoonlijke energie. Vergelijk maar eens hoe je je voelt tijdens de uitbundige zomer versus de naar binnen gekeerde winter. Daarom is het raadzaam om mee te bewegen en je leefstijl af te stemmen op de jaargetijden. En tijdens de herfst (en winter) is aandacht voor zelfzorg extra belangrijk.

De herfst wordt gestuurd door de energie van het element Metaal. Het is een periode die in teken staat van zwaar worden, uitdrogen, oogsten, structureren en loslaten. Tijdens deze maanden is het tijd om na een uitbundige zomer je “oogst” binnen te halen en opnieuw routine aan te brengen, om je fysieke en mentale huishouding op te ruimen, om meer met jezelf te zijn, om je voor te bereiden op de winter. Het is een mooie tijd om jezelf de volgende vragen te stellen: hoe ziet mijn oogst eruit? Hoe is het gesteld mijn voorraden? Wat heb ik nog nodig? En wat mag ik loslaten?

Dit zijn vragen waar ik mezelf de afgelopen tijd ook mee bezig heb gehouden: een nieuwe structuur aanbrengen in mijn weekindeling, veel reflectie met betrekking tot mijn levenskeuzes in relatie tot waar ik nu sta. Op deze manier ben ik mijn oogst aan het vaststellen. Welk vruchten pluk ik op dit moment in mijn leven? Waar ben ik tevreden mee? Wat mag ik afschudden? Waar stuur ik nu mijn afbouwende en structurerende energie naartoe?

Verder is de herfst gekoppeld aan de Long en Dikke Darm meridianen. Merk je dat je last hebt van de seizoenswissel? Veel voorkomende symptomen die bij deze meridianen horen zijn onder andere: droge huid, (neiging tot) constipatie, winderigheid, weinig energie, verminderde afweer (griep), last van keel/neus/adem (verkoudheid), blijven hangen in verdriet, moeite met begrenzing.

Herken je je in een van bovenstaande symptomen? Besteed dan extra aandacht aan de volgende zelfzorg tips. Ze zijn gebaseerd op het ritme en de energie van het seizoen:

    • Begin met afbouwen; wat kun je uit je agenda halen? Welke plannen kunnen wachten tot het voorjaar?
    • Plan meer tijd met jezelf: mediteer, doe zachte lichaamsoefeningen, lees een boek.
    • Breng (meer) routine en structuur aan in je dagen.
    • Neem iedere dag de tijd om (even) buiten te zijn en je longen te vullen met frisse lucht.
    • Eet (je) warm; verkies warm, gekookt eten boven koud en rauw voedsel. Evenals voldoende warm water en thee.
    • Kies voor seizoensgebonden producten; de natuur zorgt dat jij de juiste voedingsstoffen binnenkrijgt.
    • Voeg licht scherpe smaken (met mate) toe aan je dieet: uien, knoflook, zwarte peper, mosterd en verse gember(thee).
    • Zorg dat je warm blijft, vooral je nek, hals, borst en bovenrug.
    • Doe regelmatig lichte oefeningen die je energie ondersteunen. Iedere maandag begeleid ik een “Uit je hoofd, in je lijf” sessie. Deze wordt live uitgezonden van 17.00-17.30 op Instagram via @kiempraktijk. Kun je niet? Dan kun je de sessie op een later moment gewoon terugkijken.

Hebben jij en je lijf een zetje in de juiste richting nodig? En zoek je meer ondersteuning? Neem dan contact op voor een Shiatsu behandeling.

Ik wens je een fijne herfst toe!

Warme groet en liefs, Dennis